Zbyt gęsta i twarda masa kałowa, to tylko jedna z wielu przyczyn występowania zaparć. Problem z prawidłowym i regularnym oddawaniem stolca może być rezultatem szeregu czynników. Duża liczba czynników prowadzących do zaparć wiąże się z szeregiem sposobów ich przeciwdziałania. Specjaliści rekomendują, aby na zaparcia stosować preparaty probiotyczne. Czy rzeczywiście probiotyki są pomocne w zwalczaniu zatwardzenia?
Co jest przyczyną zaparć?
Przesadne zagęszczenie i utwardzenie stolca jest w głównej mierze rezultatem nieprawidłowej diety. Nadmierne spożycie produktów przetworzonych, obfitych w proste tłuszcze oraz niedostateczne nawodnienie sprawiają, że masa kałowa zwiększa własną gęstość i ciężar. To natomiast tworzy problemy dla jelit z jej wydaleniem na drodze procesu defekacji. Zaparcia to jednak nie tylko niewłaściwe odżywianie się i niewielka ilość ruchu. Zatwardzenie może nastąpić jako skutek zbyt intensywnego odczuwania stresu, zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego (np. nadmierne napięcie mięśniówki gładkiej jelit), stosowania niektórych leków (np. antydepresantów, opioidowych leków przeciwbólowych) czy niektórych chorób (np. nowotworów, urazów rdzenia kręgowego, choroby Parkinsona).
Zaparcia a mikrobiota – czy istnieje związek?
Zaburzenie prawidłowego wypróżniania się to jedna z dolegliwości zespołu jelita drażliwego – niezwykle popularnego schorzenia przewodu pokarmowego. Specjaliści dopatrują się wielu czynników prowadzących do jego rozwoju m.in. wspomnianego wcześniej stresu, złych czy złych nawyków żywieniowych. U osób ze zdiagnozowanym problemem drażliwego jelita obserwuje się nieprawidłowości dotyczące stanu mikroflory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Dysbioza, która jest jakościowym i ilościowym zaburzeniem mikrobioty, sprawia, że liczba pożytecznych mikroorganizmów znajdujących się w ludzkich jelitach zostaje zmniejszona. Efektem tego mogą być m.in. mniej lub bardziej nasilone dolegliwości bólowe brzucha, które przyczyniają się do wzmożonego napięcia mięśniówki gładkiej. To z kolei może doprowadzić problemów z defekacją o charakterze zaparć.
Które probiotyki na zaparcia są najlepsze?
Kapsułki z probiotykami zazwyczaj zawierają w swoim składzie bakterie Bifidobacterium i Lactobacillus, gdyż są to przeważnie najliczniej występujące szczepy w mikrobiocie człowieka. Niemniej jednak należy pamiętać, że stosowanie probiotyków jest niezwykle podobne do antybiotykoterapii – preparat i zawarte w nim szczepy powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb osoby z zaparciami. Dlatego najlepszym probiotykiem będzie ten preparat, który pozwoli na skuteczne uzupełnienie braków w mikroflorze bakteryjnej.
Wybierając preparat z bakteriami probiotycznymi dobrze jest sięgnąć po produkt, który zawiera w swoim składzie prebiotyk – pożywkę pozwalającą na namnażanie dobroczynnych szczepów. Prebiotykami są nierozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego np. fruktooligosacharydy. Ponadto błonnik sam w sobie jest wartościowym wsparciem w walce z zaparciami m.in. poprzez pobudzenie perystaltyki jelit.
W jaki sposób probiotyki przeciwdziałają zaparciom? Bakterie probiotyczne współtworzące ludzki mikrobiom odpowiadają za produkcję neuroprzekaźników, które stymulują pracę jelit i tym samym wspomagają usuwanie zalegającej masy kałowej. Ponadto probiotyki przyczyniają się do obniżenia wartości współczynnika pH jelit. Jest to możliwe poprzez syntezę kwasu mlekowego i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Związki te stanowią też dodatkowe wsparcie w kontekście wzmożenia perystaltyki jelitowej.
Bibliografia:
- Didari T., et al. „Effectiveness of probiotics in irritable bowel syndrome: Updated systematic review with meta-analysis.” World Journal of Gastroenterology 2015, 21(10): 3072.
- Drab E., Winiarczyk R. „Zaparcia – strategia podejścia terapeutycznego.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2008, 14(2).
