Czas ciąży i karmienia piersią są wyjątkowo restrykcyjnym okresem w życiu kobiet. W obu przypadkach stosowanie większości leków jest wzbronione. Niemniej jednak organizm młodych matek jest szczególnie narażony na występowanie wzdęć i problemów w postaci zaparć. Czy leki przeczyszczające są przeciwwskazane w trakcie karmienia piersią? W jaki sposób uporać się z uporczywym zatwardzeniem i zaburzeniami pokarmowymi?
Zaparcia w ciąży i trakcie karmienia piersią – przyczyny
Do głównych przyczyn należy niewłaściwe odżywianie. Młode mamy, które koncentrują własną uwagę na spełnieniu wszelkich potrzeb dziecka, niejednokrotnie zaniedbują własne odżywianie. Wina przeważnie leży w niedostatecznej podaży błonnika, zwiększonym spożyciu produktów wzdymających (np. strączki, warzywa kapustne i cebulowe) oraz w nieprawidłowym nawodnieniu. Te wszystkie powody skutkują utwardzeniem masy kałowej, co koniec końców prowadzi do występowania zaparć.
Częstym problemem występowania wzdęć i nieregularnego wypróżniania są zmiany hormonalne. Zwolniona motoryka układu pokarmowego jest rezultatem wzmożonego wydzielania progesteronu. Nadprodukcja tego hormonu we wczesnym etapie ciąży skutkuje zmniejszonym napięciem i osłabieniem czynności skurczowej mięśni gładkich, które współtworzą mięśniówkę przewodu pokarmowego. Podwyższone stężenie progesteronu może niekiedy utrzymywać się także w czasie po urodzeniu dziecka, co do momentu odzyskania równowagi hormonalnej może prowadzić do zaparć.
Do pozostałych przyczyn należy zaliczyć:
- hemoroidy
- niski poziom aktywności fizycznej
- ucisk jelit uwarunkowany powiększoną macicą
Stosowanie leków przeczyszczających podczas karmienia piersią
Antrazwiązki czy też antranoidy to jedne z najpopularniejszych składników preparatów o działaniu przeczyszczającym. Antrazwiązki zawarte są roślinach m.in. korze kruszyny, liściach i soku aloesu oraz senesie. Działanie związków antranoidowych ma na celu stymulację motoryki jelita grubego i przeciwdziałanie resorpcji wody, co potęguje rozrzedzenie masy kałowej i usprawnienie procesu wypróżniania. Niestety antrazwiązki stosowane przez kobiety karmiące piersią mogą przenikać do mleka matki i tym samym wyzwalać efekt przeczyszczający u dziecka – oznacza to, że leki i suplementy diety zawierające tego typu składniki są przeciwwskazane w okresie laktacji. Przykładowe preparaty: Alax, Normosan, Radirex, Xenna.
Równie niewskazanym lekiem jest dokuzynian sodu, który wykazuje właściwości emulgujące i zmniejszające napięcie powierzchniowe nabałonka przewodu pokarmowego i mas kałowych. Dzięki temu wspomaga przenikanie wody i tłuszczów, co wzmaga wypróżnianie się wskutek zwiększenia masy stolca. Dokuzynian sodu przenika do matczynego mleka i w ten sposób może powodować rozwolnienie u noworodka. Przykładowe preparaty: Laxol, Ulgix Laxi.
Jakie leki OTC mogą być stosowane przez kobiety karmiące piersią:
- bisakodyl np. Bisacodyl VP, Dulcobis
- laktuloza np. Duphalac, Normalac, Solaq
- makrogole np. DulcoSoft, Forlax, MacroBalans
- płynna parafina np. Mentgolaxin
- siarczan magnezu (sól gorzka)
- trimebutyna np. Tribux Bio
Oprócz tego nie ma przeciwwskazań, aby kobiety w ciąży i w trakcie laktacji stosowały leki i suplementy diety będące probiotykami lub synbiotykami np. Colon C, Dicoflor czy Enterol. Ponadto poleca się wprowadzić regularne spożycie preparatów zawierających błonnik np. Laximama.
Niemniej jednak podstawą walki z zaparciami jest zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych, prawidłowe nawodnienie i wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej.
Bibliografia:
- Tylec-Osóbka E., Wojtuń S., Gil J. „Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 2012, 4(8): 315-323.
- https://www.mp.pl/interna/table/B16.1.39-1.
- https://opieka.farm/preparaty/leki-bez-recepty-podczas-ciazy-i-karmienia/
